تشریفات گمرکی همان مراحل ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی مطابق با قوانین امور گمرکی و آیین های نامه های اجرایی است (Customs formalities)
گمرک مهم‌ترین و اصلی‌ترین ارگانی است که وارد کنندگان و صادر کنندگان با آن سر و کار خواهند داشت.
این سازمان در تمامی مراحل صادرات و واردات کالا نقش اساسی ایفا می کند و وظیفه اصلی تنظیم و کنترل مقررات و قوانین صادرات و واردات را بر عهده خواهد داشت.
مقررات و رویه‌های ترخیص کالا که توسط این ارگان در مبادلات بین‌المللی تعیین می‌گردد، برای تمام تجار لازم الاجرا است.
از این رو آشنایی با این موارد و تشریفات گمرکی یا همان Customs formalities اهمیت فراوانی خواهد داشت.
تشریفات گمرکی
مجموعه فعالیت‌هایی که تجار یا نماینده قانونی آن‌ها از یک‌سو و گمرک از سوی دیگر
برای رعایت قوانین و آیین‌نامه‌های نظارتی گمرکی و همچنین اجرای آن‌ها باید انجام دهند، تشریفات گمرکی نامیده می‌شود.
این تعریف توسط شورای همکاری گمرکی ارائه شده و در سراسر جهان تشریفات گمرکی با این تعریف شناخته می‌شود.
در نظر داشته باشید تشریفات گمرکی ممکن است شامل امور گمرکی نشود و شامل موارد دیگری مانند تشریفات و امور مربوط
به بهداشت، دامپزشکی، مهاجرت و دریافت ارز وارداتی و پروانه های لازم را نیز شامل شود.
نکته مهم دیگری که در خصوص تشریفات گمرکی باید در نظر داشت تفاوت این تشریفات در صادرات و واردات کالا است
بنابراین لازم بوده تا نیاز خود در تجارت را درنظر گرفته و با توجه به آن تفاوت‌های تشریفات گمرکی را بشناسیم.
هدف اصلی از انجام تشریفات گمرکی برای واردات، ترخیص کالا از گمرک است.
مهم‌ترین و اصلی‌ترین موضوع در انجام تشریفات گمرکی ارائه و بررسی اظهارنامه است.
اظهارنامه اجمالی چیست؟
اظهارنامه اجمالی سندی است که شامل اطلاعات موردنیاز گمرک از جمله بار، وسیله حمل، مبدا و مقصد حرکت، تعداد کالا و مشخصات وسیله حمل است.
باید در نظر داشت اطلاعات مندرج در اظهارنامه گمرکی با مانیفست بار، تشابه بسیاری دارد اما جزئیات بیشتری را شامل خواهد شد.
نکته دیگری که در خصوص اظهارنامه اجمالی باید به آن توجه داشت عدم نیاز به تسلیم آن در کشور ما است زیرا به اطلاعات مانیفست اکتفا خواهد شد.
ترخیص کالا
اشاره کردیم مهم‌ترین هدف در انجام تشریفات گمرکی واردات کالا، ترخیص آن از گمرک است.
در خصوص روند ترخیص کالا و جزئیات آن به تفصیل و با شرح کامل در مقاله ترخیص کالا صحبت کرده‌ایم
از این رو پیشنهاد می‌شود برای آشنایی کامل با این موضوع مهم مقاله مرتبط آن را مطالعه نمایید.
اما در اینجا به اختصار مراحل اصلی ترخیص کالا را بررسی خواهیم کرد.
لازم به ذکر است که تمام این موارد بخشی از تشریفات گمرکی محسوب می‌شوند.
روند ترخیص کالا با آماده‌سازی اسناد و ثبت سفارش کالا آغاز خواهد شد.
از مهم‌ترین اسناد مورد نیاز می‌توان به اظهارنامه، سند ترخیصیه، پروانه‌های مورد نیاز، پیش فاکتور یا پروفرما اینویس و سایرموارد اشاره کرد.
پس از آماده‌سازی مدارک و تسلیم آن‌ها به اداره گمرک، روند بررسی و احراز صلاحیت توسط اداره گمرک آغاز خواهد شد.
این مرحله از جمله تشریفات گمرکی انجام شده توسط اداره گمرک است.
پس از بررسی و تائید اسناد و تعیین مسیر خروج کالا، وارد کننده با پرداخت هزینه‌های لازم می‌تواند اقدام به خارج نمودن و ترخیص کالا از گمرک نماید.
نکات مهم در انجام تشریفات گمرکی
انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا از آن چیزی که به نظر می‌رسد پیچیدگی‌های بیشتری دارد
و گاهی اوقات برای تجار به ویژه کسانی که تازه وارد این حوزه شده‌اند چالش‌هایی را به همراه خواهد داشت.
اما نکات مهمی در این مسیر وجود دارد که می‌تواند به عبور ساده‌تر و بی‌دغدغه از چالش‌های پیشرو کمک شایانی نماید.
مهم‌ترین نکته که بارها به آن اشاره کرده‌ایم بهره‌گیری از یک شرکت خدمات مشاوره بازرگانی
و مشاوران آن برای تنظیم دقیق اسناد نظیر شرکت بازرگانی و حمل و نقل بین المللی های اسکای لاین است.
با تهیه مدارک کامل و تنظیم دقیق آن‌ها می‌توان در کوتاه‌ترین زمان تشریفات گمرکی لازم را انجام داد.
از سوی دیگر تجربه مشاوران بازرگانی در تنظیم اسناد و انجام مراحل ترخیص کالا در کاهش هزینه‌ها نیز موثر خواهد بود.